Niets zo veranderlijk als het weer, weervrouw Helga van Leur kan het weten. En tegen dat oud-Hollandse gezegde kan ook anno 2009 geen geavanceerde computerberekening op.
Want op de drempel van het nieuwe jaar verrasten de omstandigheden de deskundigen alweer.
De gevreesde smog en mist, een gevaarlijk rookgordijn voor feestende oliebolleneters, bleven nagenoeg uit. Gelukkig maar, stelt Dancing with the Stars-babe en beste weervrouw van 2008, Helga van Leur. Maar: zaten zij en haar collega's er nu helemaal naast?
Helga van Leur: ,,Nee, in Limburg en delen van Utrecht was wel degelijk sprake van smog. Wat niemand goed kon inschatten was dat de mist al overdag vanaf de Noordzee het land binnentrok. Met bewolking, waardoor het minder koud werd, kon die mist zijn vocht al kwijt aan de bomen waar rijp ontstond en was de angel eruit. Daardoor bleef het zicht 's nachts goed.
Als weervrouw kun je nooit 100 procent zeker zijn van wat je kunt verwachten, het gaat om het maken van inschattingen op basis van computermodellen. Daarbij moet je omgaan met onzekerheden, net als in het leven zelf. Zo kun je ook een dag niet voorspellen hoewel je al je agendapunten keurig hebt genoteerd. Jij kan ziek worden, hetzelfde geldt voor je afspraken. Wel kan ik voor 90, 95 procent zeker een trend aangeven. Het is aan het publiek om daar zelf wat mee te doen. Uiteindelijk blijft iedereen verantwoordelijkvoor zijn eigen beslissingen.''
Dat geldt ook voor schaatsliefhebbers die de afgelopen dagen het natuurijs uittestten. Kan Helga Van Leur, zelf fan van 'vrolijk makend aprillenteweer', hen en het legioen dat hoopt op een Elfstedentocht blij maken met goed nieuws?
,,Toen ik op Nieuwjaarsdag keek dacht ik: yes! Maar als ik de gegevens nu zie, zeg ik: shit. Vanaf woensdag komt er vette dooi die doorzet. Het vriest misschien nog een paar nachten, overdag stijgt de temperatuur naar vijf tot acht graden. Dus die schaatsen kunnen de schuur weer in. Misschien dat het er in februari van komt. Dat is klimatologisch een koude maand en bovendien is het water zo afgekoeld dat ijs kans heeft aan te groeien. Moet het wel weer gaan vriezen natuurlijk.''
Wanneer het kwik even onder nul zakt, slaat Nederland massaal schaatsen in, dreigt er een vlok te vallen dan worden we geconfronteerd met een weeralarm. Doen we de laatste tijd niet te hysterisch over de omstandigheden? Helga van Leur: ,,Ik denk dat dit van alle tijden is. Door de toegenomen hoeveelheid informatiebronnen lijkt het erger. Natuurlijk geeft het KNMI wel eens zo'n alarm af waarmee Meteo Consult het niet eens is. Aan de andere kant: beter een keer te veel gewaarschuwd dan te laat gereageerd.
Het weer heeft ook zo'n impact op het maatschappelijk leven en op onze plannen. IJsmakers en tuincentra passen hun dure campagnes er tot op twee dagen voor de start op aan. Wordt een platform in de Golf van Mexico bedreigd door een orkaan, dan heeft dat al invloed op de olieprijs. Daarnaast klagen Nederlanders natuurlijk graag over het weer. Het valt mij daarbij op dat juist de mensen die vaak naast de c.v. zitten dat doen.''
In de doemverhalen dat het Nederlandse klimaat steeds vlakker wordt en straks geen uitschieters meer kent, gaat Helga van Leur niet mee. ,,Het klimaat is als een beursgemiddelde. En ik hoef niemand te vertellen wat daarmee de laatste tijd is gebeurd. Ook 2009 zal zijn eigen weerrecords krijgen. Welke dat zijn, is koffiedik kijken. Maar dat ze er komen, staat vast.''